Lord of The Flies

“There was blackness within, a blackness that spread”.

Foto: William Golding, 1983

William Golding (1911) was een Engelse romanschrijver, dichter en toneelschrijver. Hij werd geboren in Cornwall en studeerde Engels in Oxford. Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende hij in de Britse marine, een ervaring die zijn blik op de menselijke natuur diepgaand beïnvloedde.

In 1954 verscheen zijn beroemdste werk, Lord of the Flies, een roman waarin een groep jongens strandt op een onbewoond eiland en langzaam vervalt tot geweld en barbarij. Golding schreef daarna nog vele romans, waaronder The Inheritors (1955), Pincher Martin (1956) en Rites of Passage (1980), waarvoor hij de Booker Prize won.

In 1983 ontving hij de Nobelprijs voor Literatuur. Hij overleed op 19 juni 1993 in Cornwall.

Toen ik onlangs Lord of the Flies herlas realiseerde ik me hoe angstaanjagend en bloederig dit verhaal is. Het is geschreven in de jaren 1950 toen de realiteit en het geweld van WO II goed tot de wereld doordrong. Kijkend naar onze eigen tijd is het verhaal en de boodschap beangstigend actueel. Ook nu staan er diverse groepen tegenover elkaar, niet in staat om met elkaar de nuance te vinden. Ook nu zien we wat er kan gebeuren als de angst en onwetendheid over de ander de overhand neemt.

Het boek vertelt het verhaal van een groep Engelse jongens. Tijdens een evacuatie storten ze neer met een vliegtuig en komen ze op een onbewoond eiland terecht. De jongens kunnen in het begin hun geluk niet op. Ze ervaren het als een enorm avontuur en vinden het wel wat zo zonder volwassenen. Ralph en Jack zijn de oudsten en de groep kiest Ralph als leider. En dan is er ook Piggy, een fysiek zwakke maar intelligente jongen met astma die het niet lang kan volhouden in de wildernis. Simon is de solitaire en gevoelige artistiekeling die zich af en toe terug moet trekken.

De jongens ontwikkelen een democratisch systeem met behulp van een grote schelp. In het begin gaat het redelijk harmonieus maar de wildernis, de redeloze angst voor beesten en enorme conflicten over leiderschap zorgen ervoor dat de groep angstaanjagend snel afdaalt naar beestachtig gedrag. Jack ontpopt zich als een ware dictator en hij en zijn tribe veranderen in complete wilden. Het is niet precies duidelijk hoe lang de jongens zich op het eiland bevinden. Golding geeft hints die verwijzen naar het verstrijken van een wat langere tijd, maanden wellicht.

In het verhaal bouwt de spanning zich heel langzaam op. Golding beschrijft meesterlijk hoe de leiderschapsconflicten tussen Ralph en Jack steeds heftiger worden. Ralph is gericht op overleven en op het maken van een rooksignaal terwijl Jack bijna obsessief bezig is met het doden van een zwijn voor vlees en zich ontpopt als ‘de sterke leider’. De jongste kinderen gaan hier in mee en als Jack het grootste deel van de groep voor zich heeft gewonnen wordt het oorlog. Dit leidt tot de dood van Simon en Piggy en uiteindelijk wordt Ralph opgejaagd door Jack’s tribe.

In het laatste hoofdstuk bereikt de jacht op Ralph zijn hoogtepunt. Ralph’s schuilplaats wordt ontdekt. Er is bloed, er is geschreeuw, er is vuur en Ralph rent in wanhoop naar het strand waar hij roept om genade. En dan is daar ineens die marine officier die vraagt wat ze in godsnaam aan het doen zijn. De absurditeit van het gedrag van de jongens wordt zichtbaar door de komst van de officier uit de beschaafde wereld. Zijn ze soms oorlogje aan het spelen? Als de officier hoort dat er 2 jongens zijn gedood en ziet hoe de kinderen eruit zien dringt het tot hem door dat het goed mis is op het eiland.

‘I should have thought that a pack of British boys – you’re all British aren’t you? – would have been able to put up a better show than that ..”

Op de laatste pagina van het boek noemt de officier Coral Island. Dit is een avonturen roman waarin 3 jongens op een verlaten eiland terechtkomen. Coral Island is een optimistisch verhaal waarin de jongens terugvallen op een beschaving en moraliteit zoals dat het ideaal was in het Britse imperialisme. Dit was een inspiratiebron voor William Golding die de andere kant van de mens wilde laten zien. Hij schildert de gevolgen van een verlies aan beschaving en de morele kwetsbaarheid van de mens. In Lord of the Flies draait het verhaal om een duisterder, realistischer beeld van de menselijke natuur.

Lord of the Flies verscheen in een Nederlandse vertaling van Harm Damsma en Niek Miedema en als graphic novel met illustraties van Aimee de Jongh.

Verfilmingen

Lord of the Flies is verfilmd in 1963 onder regie van Peter Brook. Het is een zwart-wit film die grotendeels is opgenomen in Puerto Rico.

In 1990 is het boek verfilmd onder regie van Harry Hook. De film heeft een modernere setting.